vrijdag, maart 29, 2024
HomeUit de oude doosOude clubheldenVoormalig ‘sportburgemeester’ Jan Duivesteijn aan het woord

Voormalig ‘sportburgemeester’ Jan Duivesteijn aan het woord

-

,,Toen vroeg wethouder Tesselaar: Jan,  wat kost dat dan, ’n sporthal?’’

,,Joop Devilee, die als speler bij UVS furore had gemaakt en door iedere club werd begeerd als trainer, koos voor Van Wijk Sportvereniging, kortweg VWS. Vraag mij niet waarom, ik ken het antwoord niet. Volgens mij heeft hij zijn hele trainersloopbaan bij VWS doorgebracht. Op een dag reden wij met vier auto’s naar  Katwijk. Duintraining. Hadden we allemaal de pest aan. Maar wat Joop dicteerde moest gebeuren. Wij zijn aan het lopen en Joop  zegt ‘ik ga even weg, gaan jullie maar lekker door, ben zo terug’. Maar Joop kwam helemaal niet terug. Een van de jongens vertelde dat de auto’s in Noordwijk stonden en dat we van daar uit richting huis konden koersen. God gloeiende….’

Jan Duivesteijn op schoot bij moeder, 1943
Jan Duivesteijn op schoot bij moeder, 1943

VWS

Jan Duivesteijn (1942). Wie kent hem niet? Zo’n achttien jaar gaf hij leiding aan de Sportstichting, die later Sport & Recreatie ging heten, en weer later het Sportbedrijf. Een bijzondere man. Herkenbaar aan de gedateerde bril en het sigaretje steevast in de mondhoek. Hij voetbalde bij VWS, twee jaar bij UVS zaterdag en werd eenmaal kampioen, om vervolgens bij zijn eerste liefde terug te keren.  Tweebenige speler, met een krachtiger linkerpoot. ,,Met links naar binnen zwenken en met rechts uithalen, bijna altijd prijs”, klinkt het eenvoudig.

VWS had een perfecte accommodatie, het veld werd bijgehouden door Siem Straathof, die als kettingscheerder werkte bij dekenfabriek Van Wijk en in de baas zijn tijd het onderhoud verzorgde en kleine reparaties uitvoerde. De club beschikte over een hypermodern rond lavet, betegelde kleedkamers, rijk was dat. ,,Bij de meeste clubs moest je je na de wedstrijd  in een slootje wassen. Niet bij VWS. Er was wel een probleem, het water was koud. Later hebben handige spelers er voor gezorgd dat wij ons ook warm konden wassen, een hele verwennerij. Al was deze voorziening er niet voor de gasten.”

Het vlaggenschip van VWS, 1ste klas afdeling Leiden. Staand vlnr: Joop Devilee (trainer), Wil Kok, Karel Brandt, Jan Duivesteijn, Kees Boot, Koos Singeling, Wim L’Ecluse, Wim Vis (grensrechter); gehurkt vlnr: Fred Bink, Aat Keizer, Bert Bavelaar, Wil Koenen, Ben Scharloo
Het vlaggenschip van VWS, 1ste klas afdeling Leiden. Staand vlnr: Joop Devilee (trainer), Wil Kok, Karel Brandt, Jan Duivesteijn, Kees Boot, Koos Singeling, Wim L’Ecluse, Wim Vis (grensrechter); gehurkt vlnr: Fred Bink, Aat Keizer, Bert Bavelaar, Wil Koenen, Ben Scharloo

Het verhaal van VWS mag verder bekend geacht worden te zijn: Reinder Zwolsman, de vastgoedtycoon had de grond gekocht en wilde er gaan bouwen. Voor VWS moest er een oplossing worden gezocht. Samenwerking of fusie met een andere voetbalclub zou een optie zijn. Jan Duivesteijn: ,,Toen is er een ongelooflijke blunder gemaakt. Het bestuur ging praten met De Sleutels, achter de rug om van de leden. Het Leidsch Dagblad hoorde ervan en berichtte er over. Iedereen furieus. De gesprekken met De Sleutels werden afgebroken en VWS ging in zee met vv Leiden, dat uit de eerste klas was gedegradeerd. Door een slimme zet waarover de KNVB, en met name de heer Van Leeuwen zich voor het blok gezet voelde, kon de fusieclub vv Leiden, met de nodige VWS-spelers in de hoogste afdeling van de Leidse bond blijven spelen. VWS had zich namelijk met verve gehandhaafd in die klasse.”

Straatrat

Jan werd op 2 maart 1942 geboren achter Leiden Centraal, in de Van der Helmstraat. Die straat werd tijdens de Tweede Wereldoorlog weggebombardeerd. Het gezin vertrok naar de Willemstraat en later naar de nieuwbouw in de Conradstraat. Over die periode vertelt Jan: ,,Ik was een echte straatrat, ik leefde op straat. Er was heel weinig verkeer, dus konden wij stoepranden, knikkeren en voetballen op een landje van een man die wij ‘aardappelzak’ noemden. Zodra hij verscheen, moesten wij benen maken.” Daan van Berkel, Leo Barendse en Jopie Erades zijn nog namen die hij zich met een glimlach herinnert.

Jan doorliep de lagere school, onder meer aan de Damlaan, wist dat hij tandtechnicus wilde  worden, ging daarvoor eerst naar Haagweg 4 en later vier avonden per week naar de MSG aan de Pieterskerkgracht. Hij trad in dienst bij Van der Linden in de Mors. Dan volgen er hilarische verhalen over gebitten op nachtkastjes in bakjes met water en naast het bord tijdens de maaltijd, het precisiewerk dat vereist is bij het aanbrengen van kronen en bruggen en het maken van frames.

UVS 1/ zaterdag 1967/1968 – Kampioen afdeling Leiden. Staand vlnr: B. Haneveld (grensrechter), C. vd Berg, J. van Kuylen, J. van Hooven, C. Matheysen, J. Duivesteijn, P. Chaudron, T. van Tas(leider). Gehurkt vlnr: C. Boekwijt, K. Veefkind, D. Romp, H. Smit, A. Herreur, R. Thelen
UVS 1/ zaterdag 1967/1968 – Kampioen afdeling Leiden. Staand vlnr: B. Haneveld (grensrechter), C. vd Berg, J. Verkuylen, J. van Hooven, C. Matheysen, J. Duivesteijn, P. Chaudron, T. van As(leider). Gehurkt vlnr: C. Boekwijt, K. Veefkind, D. Romp, H. Smit, A. Herreur, R. Thelen

Ambtenaar

Van der Linden wilde, eenmaal op leeftijd,  zijn praktijk van de hand doen, Jan en een andere medewerker waren wel geïnteresseerd. ,,Op het laatst bleek dat mijn aanstaande compagnon de zaak alleen wilde kopen.” In afwachting van welke interessante trein voorbij zou komen, bleef Jan bij Van der Linden werkzaam. Een advertentie in de Leidsche Courant zou zijn leven veranderen. De gemeente Leiden vroeg  een ambtenaar voor de Sportstichting. Dat Jan Duivesteijn ambtenaar wilde worden was voor zijn omgeving een volslagen verrassing. Ambtenaar? Hij kende alle grappen over ambtenaren. Eentje vertellen? Vooruit: Wat is het verschil tussen een ambtenaar en hout? Hout werkt! ‘Nog een,’ wordt er geroepen: Wat hebben mensen toch tegen ambtenaren, die mensen doen toch niets? Tenslotte een om het af te leren:  ,,Hoe komt het mevrouw”, zegt de dokter, ‘u bent driemaal getrouwd geweest en op uw zeventigste  nog maagd?” Antwoord: ,,Mijn eerste man was architect, die maakte alleen maar plannen. Mijn tweede man was musicus, die speelde hoogstens een beetje. En de derde was ambtenaar, die zei altijd ‘morgen beginnen we ermee’. Zodoende. Genoeg van deze humor om te lachen.

Jan sprong over zijn bedenkingen en vooroordelen heen en kwam door de brievenselectie. Er volgde nog een aantal gesprekken en hij werd aangenomen. Doorslaggevend was Jans affiniteit met de sport en zei als basis van zijn nieuwe taak te zien: Een brug te slaan tussen de gemeente en de verenigingen. Het klikte meteen met wethouder Sport Dick Tesselaar.

Het bestuur van Kring Leidse Oud-Medewerkers met Partners (KLOMP). De eerste personeelsvereniging van oud-medewerkers van de gemeente Leiden. KLOMP werd later opgenomen in de Personeelsvereniging Stad Leiden. Staand: Joka Kersten, oud-secretaris, Betty Groenendijk, Wim van Stigt, Kees van der Moolen (penningmeester); zittend: Jan Duivesteijn, voorzitter, Mieke Postma, secretaris, Ingrid Moerman. Niet op de foto: Jan Leupe
Het bestuur van Kring Leidse Oud-Medewerkers met Partners (KLOMP). De eerste personeelsvereniging van oud-medewerkers van de gemeente Leiden. KLOMP werd later opgenomen in de Personeelsvereniging Stad Leiden. Staand: Joka Kersten, oud-secretaris, Betty Groenendijk, Wim van Stigt, Kees van der Moolen (penningmeester); zittend: Jan Duivesteijn, voorzitter, Mieke Postma, secretaris, Ingrid Moerman. Niet op de foto: Jan Leupe

Koningsdrama

Tesselaar en Jan  Duivesteijn, twee rooie rakkers: ,,Dick begreep de mensen en hun wensen, hij stond dicht op de sporters. Daarom wordt er nog steeds positief over hem gesproken.” De Dienst Sport & Recreatie huisde aan de Groenesteeg, in hetzelfde pand waar ook De Spartaan, DoCoS Tafeltennis en het Buurthuis waren gevestigd. Geen ideale situatie.

,,Op een dag zegt Tesselaar:  ,,Jan, wat kost dat dan, een sporthal?” Wij zijn aan het rekenen geslagen en kwamen  uit op een acceptabel bedrag. ,,Doe er meteen een eigen kantoor bij”,  zei Tesselaar. Zo gezegd zo gedaan. De 3 Octoberhal kwam er en een kantoor voor het Sportbedrijf.

Bij het Sportbedrijf aan de Smaragdlaan, waar Jan de scepter zwaaide, heerste een open sfeer. Jan en zijn medewerkers waren altijd bereikbaar en aanspreekbaar. De Zoete Inval, waar sporters, bestuurders, organisatoren, politici en mediamensen  aangekondigd of niet bij hem konden binnen stappen om zaakjes door te nemen of te regelen. Jan en zijn mensen waren populair. Hoe kwam dat? ,,Ik zei altijd: wij verdienen ons brood aan de vrijwilligers en de recreanten. Daarom moeten wij op alle sportaccommodaties klantgericht zijn.”

 

Cartoon gemaakt door de te vroeg overleden wethouder Joop Walenkamp, met de vermelding: Jan Duivesteijn, geboren in 1942 te Leiden. Tandtechnicus. Gemeenteraadslid voor de PvdA van 1972 tot 1979. Directeur Sportstichting sedert 1979. Bij de voortgaande verruwing van de sport zal hij nog plezier hebben van zijn oude vak
Cartoon gemaakt door de te vroeg overleden wethouder Joop Walenkamp, met de vermelding: Jan Duivesteijn, geboren in 1942 te Leiden. Tandtechnicus. Gemeenteraadslid voor de PvdA van 1972 tot 1979. Directeur Sportstichting sedert 1979. Bij de voortgaande verruwing van de sport zal hij nog plezier hebben van zijn oude vak

Een van zijn inmiddels gepensioneerde medewerkers: ,,Jan stond voor openheid. Hij kon ook delegeren, maar wilde wel weten wie er allemaal binnen waren geweest en wat ze kwamen doen.” Midden jaren ’90 van de vorige eeuw gaat zich een drama ontrollen. Een Koningsdrama. De gemeente Leiden is in de ban van reorganisatie.

In het Leidsch Dagblad van 6 februari 1997 schrijven Ad van Kaam en Herman Joustra: ,,Morgen neemt Jan Duivesteijn na achttien jaar aan de sporttouwtjes te hebben getrokken afscheid. Een afscheid wat hem betreft te vroeg komt. Hij had nog wat tijd willen krijgen om zijn zaken af te bouwen. Die tijd is hem niet gegund. In de stoelendans van de gemeentelijke reorganisatie, werd zijn zetel rücksichslos onder hem vandaag geschopt. Het deed pijn dat-ie van de ene op de andere dag als grofvuil aan de straat was gezet.”

Zijn afscheidsreceptie leek op een demonstratie van de Leidse sportwereld. Sporters en bestuurders stonden in rijen van vier om van de (beduusde) Duivesteijn afscheid te nemen. Mensen die onverenigbaar leken, hadden een comité gevormd. Henk Piket, Joop Riethoven, Hennie Kwik, Wim van der Pluijm en Arnoud van Lunteren, toenmalig voorzitter van Korfbalvereniging Zuiderkwartier.

Korfbal

Na formeel drie jaar als account manager van De Zijl Bedrijven werkzaam te zijn geweest, maakte Jan gebruik van de vut-regeling. Nu zijn wij zo’n jaar of vijftien verder. Jan kijkt niet om in wrok. Wel constateert hij dat ‘alleen de ouwe hap’ hem nog kent en dat is goed, zo gaat dat. Hij volgt nog wekelijks wedstrijden bij GHC, FC Boshuizen of vv Leiden. Daar is hij in goed gezelschap. Vriendschappen uit de tijd van VWS en UVS zijn gebleven. Dan vertelt een van zijn drie dochters in een familiekroniek: ,,Ouderdom komt met een paar gebreken. Vandaar ook dat zijn ontspanning tegenwoordig bestaat uit Yahtzee, klaverjassen, incidenteel toepen en het gooien van een ‘mexje’. Hij stelt echter wel een belangrijke voorwaarde: we moeten tegen ons verlies kunnen.”

Om dan voor het forum van LeidenAmateurVoetbal zelf te bekennen: ,,Korfbal was mijn eerste, grote liefde, in 1951 raakte ik verslingerd aan deze sport.” Jaren daarna trouwt Jan met zijn Marian, die tot op de dag van vandaag zijn grote liefde is. Jan is nog van 2010 tot 2013  voorzitter geweest van de fusieclub KZ Danaïden. Er zijn toen dankzij de inzet van Els van Lunteren kunstgrasvelden, een nieuwe kantine en kleedkamers gerealiseerd. Een voorbeeld van een geslaagde fusie.

Voetbalfusies

Drie wethouders heeft de ‘sportburgemeester’ meegemaakt: Aert van Bochove, Dick Tesselaar en Hans de Goede. ,,Als wethouder”, zegt hij, moet je sterk zijn, duidelijk zijn en vasthouden aan de vastgestelde koers, het vastgestelde beleid. Doe je dat niet, pakken de ambtenaren de macht. De politiek moet sturen.”

Bij Leiden Atletiek werd de sportnota ‘Het spel en de knikkers’ gepresenteerd. Achter de tafel vlnr: Aert van Bochove (wethouder Sport), Kees van der Moolen, voorzitter Leidse Sport Federatie, Jan Duivesteijn, directeur Sport & Recreatie, en Gé van Strien,afgevaardigde KNVB
Bij Leiden Atletiek werd de sportnota ‘Het spel en de knikkers’ gepresenteerd. Achter de tafel vlnr: Aert van Bochove (wethouder Sport), Kees van der Moolen, voorzitter Leidse Sport Federatie, Jan Duivesteijn, directeur Sport & Recreatie, en Gé van Strien,afgevaardigde KNVB

De aanstaande voetbalfusies komen ter sprake. Teruglopende ledenaantallen, minder vrijwilligers, geringere inkomsten, huurschuld. Hij kent de redenen om tot een kleiner aantal voetbalclubs te komen. Schulden waren er in Jans tijd ook, en daar ging hij toch soepel mee om? ,,Niks soepel”, springt hij op. ,,Er moest betaald worden. En op tijd. Wij zaten er boven op, er viel niet te marchanderen.  Ja, het is waar, als de clubs krap zaten, kwamen we tot een regeling die stipt moest worden nagekomen.”

Ooit was er een club die een achterstand van zevenhonderd gulden maar niet betaalde. ,,Ze kregen nog een laatste kans. Niet betaald, dan einde verhaal. Vlak voor het aflopen van de deadline, kwam er iemand aan gebrommerd, met zeven briefjes van honderd.’

,,Ik ben voor fusies wanneer die nut hebben”, vertelt Jan. ,,Dat schijnt nu het geval te zijn. Vanaf de zijlijn krijg ik signalen dat men met een uitverkoop bezig is. Een extern bureau begeleidt het proces en suddert maar voort.”

Zorg voor gezonde fusies, een goede bemensing in bestuur en commissies en verstrek gezonde informatie, stelt Jan.  Alles helder en duidelijk. Hij adviseert verder de waarde van de opstallen, zoals kantines en kleedkamers te bepalen. Neem op basis van kernzaken de beslissing.

,,De gemeente zal de opstallen dienen over te nemen, eventuele huurschulden kunnen verrekend worden. Let op, de verkoop van kantines en dergelijke vormt een integraal onderdeel van de besluitvorming. Het zou heel goed kunnen, dat clubs een bruidsschat meenemen en zorgen voor een gezonde financiële basis van de nieuwe fusieclub.”

Dat Jan Duivesteijn het wel en wee van het Leidse amateurvoetbal op de voet volgt, zal niemand verbazen. Het sociale heeft bij hem altijd voorop gestaan. Eens rood, altijd rood.
Dat Jan Duivesteijn het wel en wee van het Leidse amateurvoetbal op de voet volgt, zal niemand verbazen. Het sociale heeft bij hem altijd voorop gestaan. Eens rood, altijd rood.

Is Jan met zijn ervaring gevraagd te adviseren bij fusies? ,,Informeel wel”, luidt het antwoord, ,,en er komt weleens iemand hier binnen wandelen die mij informeert over de stand van zaken.”  Hij lacht en zegt: ,,Ik ga een b.v.-tje oprichten en adviezen geven.” Zeven jaar heeft Jan Duivesteijn deel uitgemaakt van de Gemeenteraad. In de PvdA-fractie had hij Sport en Volkshuisvesting in zijn portefeuille. Jans directe benadering werd niet door iedereen op prijs gesteld. Terugkijkend merkt hij op: ,,In onze democratie is niet een rechte maar een kromme lijn de kortste weg tussen twee punten.” Een doordenkertje.

De man die op zaterdag voetbalde en tot zijn 28ste op zondag bij Noorderkwartier de bal in de korf deponeerde, heeft drie dochters die aan judo (Nicolien), atletiek (Katinka) en voetbal (Marjolein) hebben gedaan. Marjolein heeft het Leidse en het Gewestelijke elftal gehaald. En echt niet omdat zij de dochter van… was.

De drie sportieve dochters van Jan Duivesteijn. Vlnr: Nicolien, Katinka en Marjolein
De drie sportieve dochters van Jan Duivesteijn. Vlnr: Nicolien, Katinka en Marjolein

Nog een extra greep uit divserse anekdotes:

  • Bij een wedstrijd van VWS thuis, haalde trainer Joop Devilee zijn sterspeler Wim L’Ecluse uit het veld, met de woorden: ,,Ga jij je stropdas maar om doen.” Wim snelt weg en komt even later met stropdas om terug en zegt: ,,Ik kan er weer in, trainer.”
  • ,,Weet je, dat Huug Kok en Pieter, alle twee van VWS, de eerste Leidse profvoetballers waren? Ze gingen voor Fortuna ’54 spelen.’
  • Bij een jubileum van VWS/Leiden trad het Cocktail Trio op, het Jerry Jox Orkest en ook Saskia & Serge. Over die laatste twee maakte de organisatie zich zorgen. Een zoetsappig stel dat weleens met hoongelach kon worden begroet. ,,Wij wisten wie lollig zouden gaan doen en spraken af dat wie het optreden van Saskia & Serge zou verstieren, onmiddellijk uit het Antonius Clubhuis  zou worden geramd.” Jan Duivesteijn c.s. hoefden niet handelend op te treden.
  • Jan is nog steeds een beetje ‘pissig’ dat UVS indertijd de zaterdagtak ophief. Volgens Jan werden de zaterdagteams te sterk en dreigden spelers van de zondag naar de zaterdag over te stappen. Nee, zei het UVS-bestuur, we hebben de velden op zaterdag voor de jeugd nodig. Heel triest, vooral voor de grote animator Han de Wolf.
  • Toen het vlaggenschip van zaterdag kampioen werd, kwam er een ‘heer’  de spelers  in de kleedkamer feliciteren. ,,Wie is die man”, vroeg ik. ,,Ik ken hem niet.”Bleek het de voorzitter te zijn.
  • Een stukje uit de familiekroniek, geschreven toen Jan Duivesteijn 60 jaar werd: ,,Ook hield je niet van elitaire sporten, zoals tennis, golf en skiën. Dat waren geen sporten voor Jan de arbeider.”Later heeft Jan zijn mening wel bijgesteld.
  • ‘Een leermoment’, noemt Jan het feit dat Piet Kantebeen hem van de training wegstuurde. ,,Ik was aan het kloten en Piet pikte dat niet. Piet riep:  ,,Weg jij. Ik sta hier voor jouw plezier. Flikker maar op.” Kantebeen deed dat niet voor de hele groep, nee, hij nam mij apart. Dat maakte pas indruk.”
Zo kent bijna niemand Jan Duivesteijn: verzamelaar van vingerhoedjes
Zo kent bijna niemand Jan Duivesteijn: verzamelaar van vingerhoedjes

Met dank aan Fred Beerenfenger en Wim van der Pluijm.

Bronnen o.a. Leidsch Dagblad, Dichtbij.nl, Sleutelstad.nl, www.janvanhout.nl/pluche

Must Read