Maandag, een stralende morgen, ‘indian summer’ op zijn mooist. Een statig heer wacht fotograaf Johan Kranenburg en mij op. Harris tweed jasje, dasje, een gentleman. De begroeting is hartelijk. ,,Goedemorgen, heer Kruit”, zeggen Johan en ik uni sono. ,,Ik ben Piet Kruit, zeg maar Piet, ik blijf de jongen die in de Kooi is geboren”, antwoordt hij. Excuus, nee: protest, wij houden het op heer Kruit, respect, weet u wel. Geen sprake van, het protest wordt resoluut verworpen.
,,Koffie zeker”, zegt de gastheer. Hij serveert er Amandel Tongen bij. Wanneer Kranenburg voor de zoveelste maal de hand naar het schaaltje brengt en er weer zo’n smakelijk roomboterkoekje uitpakt, glimt de kaarsrechte Kruit: ,,Jij voelt je hier thuis, hè, dat zie ik graag.”
Piet Kruit is de 17e voorzitter in het meer dan 100-jarig bestaan van voetbalvereniging Uit Vriendschap Saâm (UVS). Fokko Nienhuis, Kruits voorganger, wordt door Ruud Paauw, destijds adjunct hoofdredacteur van het Leidsch Dagblad, in het boek UVS 1914 -1989 ‘een gewiekste zakenman’ genoemd en Kruit ‘een op en top leraar’. Nienhuis en Kruit waren de opvolgers van Joop Wondergem die bij de blauw-witten als ‘de witte duif’ door het leven ging, vanwege zijn diplomatiek optreden in combinatie met zijn weelderige blonde haardos.
Volop ontwikkelingen
Tijdens het bewind Kruit (1972-1981), ook wel de ‘UVS-onderwijsperiode’ genoemd, is er het nodige gebeurd dat in de historie opgetekend zal blijven. Zo wordt tijdens de buitengewone ledenvergadering van 8 mei 1972 besloten de zaterdagafdeling op te heffen. Aanleiding: het tekort aan ruimte voor de jeugd. In 1974 kwalificeert de club zich voor de nieuw gevormde hoofdklasse. In hetzelfde jaar opent Kruit het nieuwe jeugdhonk. In januari 1975 wordt het razend populaire radiosportprogramma Langs de Lijn rechtstreeks vanaf het UVS-complex de ether ingestuurd. Presentatie Tom Blom en Willem Ruis. Frits van Turenhout, ‘Mister 0-0’, leest de voetbaluitslagen voor. Voorafgaand aan het seizoen 1976-1977 valt in een oplage van 40.000 stuks een UVS Voetbalkrant in de Leidse brievenbussen. Ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de KNVB-afdeling Leiden speelt het nationale jeugdelftal (met de 15-jarige Ruud Gullit) op het UVS-complex tegen leeftijdsgenoten uit Engeland. In april 1979 wordt het 65-jarig bestaan van de club uitbundig gevierd in de Stadsgehoorzaal. Een maand later is prins Bernhard bij UVS te gast, de club organiseert het Boerhaave Voetbaltournooi, ten behoeve van het Nationaal Fonds Sport Gehandicapten. Ministers komen in het strijdperk tegen Leden van de Tweede Kamer. Pieter van Vollenhoven legt het leer op de middenstip en trapt af.
Piet Kruit treedt in 1981 tijdens de Algemene Ledenvergadering terug als voorzitter. In mineur. UVS degradeert na 7 jaar hoofdklasse naar de 1ste klasse KNVB. Kruit draagt de voorzittershamer over aan Bart van Leeuwen, notaris van professie. Van Leeuwen zal het langst leiding aan de club geven, 25 jaar.
Karel Lotsy
Een zwaar seizoen 1980-1981. Piet Kantebeen, decennialang trainer, heeft zijn ontslag ingediend, clubman Gerard Désar, voormalig profvoetballer bij RBC en conrector van het Gymnasium aan de Fruinlaan, staat voor de groep.
Piet Kruit graaft in zijn herinnering. Hij bekijkt de foto’s van het toenmalige vlaggenschip en antwoordt op de vraag of hij toen als preses zijn spelers heeft opgepept om ‘alles te geven om degradatie te voorkomen’: ,,Ik heb mij nooit bemoeid met de opstelling, noch met de wijze waarop werd getraind. Dat is de taak van de trainer. Ik ben eenmaal afgeweken van die lijn en heb de mannen in de rust toegesproken, naar het voorbeeld van Karel Lotsy. Lotsy was voorzitter van de keuzecommissie van het Nederlands elftal. Hij hield donderspeeches wanneer de door hem gekozen spelers op het punt stonden een wanprestatie te leveren. Fout van mij. Tot op de dag van vandaag heb ik daar spijt van.”
Korfbal
Waarom en hoe Piet Kruit wordt gevraagd om voorzitter van UVS te worden, begrijpt hij wel: ,,Mijn vader zat in de Elftalcommissie van UVS, de commissie die de hoogste elftallen samenstelde. Dat is ondenkbaar nu.”
Min of meer vanzelfsprekend gaat Piet als jongetje in de jeugd van de blauw-witten spelen. Kortstondig. Korfbal trekt hem meer. Bij Oosterkwartier, later Vicus Orientis genoemd, voelt hij zich senang. Piet brengt het ver in het korfbal, hij heeft gevoel voor het spelletje en brengt het tot het Nederlandse korfbalteam. Vervolgens wordt hij coach van de Danaïden, waar een aantal leerlingen speelden. ,,In het weekend noemden de korfballers mij Piet, maar in de week op school werd het weer meneer Kruit.”
‘Man van standing’
Genoeg over korfbal, dit interview gaat over voetbal in het algemeen en UVS in het bijzonder. Zijn beide zonen, Piet-Jan (61) en Hans (59) kiezen voor UVS, daarbij voluit gesteund door pa. Hans brengt het tot de A-selectie; aan de voetballoopbaan van Piet-Jan komt een voortijdig einde door een hardnekkige knieblessure; hij gaat verder als roeier bij Asopos De Vliet. Piet is een geziene figuur bij UVS, hij bezoekt elke wedstrijd van zijn jongens. Geen wonder dus dat bestuurslid Sam van Weesel op een avond op de stoep staat en hem polst voor het voorzitterschap. Van een profielschets is geen sprake. Men kent de familie Kruit en Piet ook, vooral als directeur van de Thorbecke MAVO. Een man met een natuurlijk overwicht, iemand met een eigen stijl van besturen. ,,Een man van standing”, zegt UVS-archivaris Fred Beerenfenger desgevraagd.
In de jaren ’70 van de vorige eeuw telde Leiden voetbalvoorzitters met gezag: Prevo (ASC), Biegstraaten (DoCoS), Uiterdijk (Roodenburg), Breedeveld en later Verstraaten (Lugdunum), Van Waveren (LFC). ,,We hadden regelmatig overleg met elkaar, dat ging allemaal heel vriendschappelijk. Maar eenmaal op het veld wilden we van elkaar winnen.”
In die tijd van zuilen (KRO, VARA, AVRO, NCRV) zijn er ook rooms-katholieke voetbalclubs (met de geestelijk adviseur langs de lijn in bruine pij) clubs waar protestanten zich thuis voelen en verenigingen op ‘algemene grondslag’. Daarover merkt Kruit op: ,,Religie is voor thuis, verenigingen zijn er om te sporten en scholen om er te leren.”
Bescheiden
Je zult Piet Kruit niet horen over zijn verdiensten als voorzitter van ‘de beste club van Leiden’. Tijdens het interview betrekt hij iedereen bij de prestaties van UVS. De man met een carrière van 40 jaar in het onderwijs onderschrijft de ‘UVS-gedachte’, die hij als volgt verwoordt: ,,Waarden en normen, sportiviteit, harmonie en saamhorigheid.” Als voorzitter ziet men hem als de ‘primus inter pares’, de eerste onder zijn gelijken. Het bestuur heeft de taak op vriendschappelijke wijze de lijnen uit te zetten voor de korte en langere termijn. De voorzitter is het gezicht van de club, de andere bestuursleden zijn niet minder belangrijk. ,,Wij hebben altijd sterke besturen gehad bij UVS”, klinkt het dan met enige trots. Als voorzitter was Piet bij elke thuis- en uitwedstrijd aanwezig. Thuis, de gastheer, en uit de ambassadeur van de club.
‘Gouwe mensen’
Voortdurend probeert Kruit de aandacht van zichzelf af te leiden. Anderen zijn minstens of meer belangrijk geweest, zegt hij. ,,Neem de aanpak bij de jeugd. Toen en nog steeds de toekomst. In mijn tijd waren onder meer Tom Maaskant en Maarten Holl van de Jeugdcommissie. Ze hebben bergen werk verzet, met succes. Dirk Bakker, niet te vergeten, met een hart voor pupillen.” Wanneer Piet namen gaat noemen, is hij bang ‘gouwe mensen’ te vergeten en dat is niet zijn bedoeling. De thans 91-jarige voormalige voorzitter bekijkt foto’s en wijst ze aan: Fred Beerenfenger, Herman Vermeer. ,,En kijk, Piet Kantebeen, Bas Wallaart, ken jij die, Johan?” De fotograaf is eerlijk: nee. Piet bracht het tot Feyenoord en Bas was een geweldige, sierlijke mid-half. Gerard Désar, met een sprong- en kopkracht waarvoor mensen nu nog naar de stadions zouden komen. Hij is niet meer elke thuiswedstrijd op het sportpark aanwezig. De 4 kleinkinderen noemt hij ‘een groot feest’ en: ,,Het is zo mooi om te zien hoe zij zich ontwikkelen.” Is hij op zaterdagmiddag thuis, staat de iPad op scherp, bij elk doelpunt klinkt er een piep en zo kan Piet de wedstrijd op de voet volgen.
Saamhorigheid
Terwijl de zon met haar stralen het gezellige appartement verwarmt, komt Piet op stoom. Hij roemt de bestuursleden en leiders die zich geheel belangeloos inzetten voor UVS. Deze instelling blijkt het fundament van de club op het moment dat bekend wordt dat er een schuld is met 6 cijfers, voor de komma. ,,De kranten hebben er vol van gestaan, haalde zelfs de voorpagina”, weet hij. ,,Dan komt het erop aan. Hoe gaan wij dit aanpakken, hoe vinden wij een oplossing? Er zijn mensen die afhaken, anderen die het einde van UVS al voor zich zien. Dan staan er mensen op, die de uitdaging aangaan.”
Het huidige bestuur onder leiding van voorzitter Mat de Tombe en mensen als secretaris Jos van Alphen, penningmeester Hans Hoogeveen en Ron van der Weijden, verantwoordelijk voor de commerciële zaken, hebben een prestatie-van-jewelste geleverd, de schuld is bijna weggewerkt. Daarover zegt Piet: ,,Zij hebben de club gered. Chapeau. Wanneer ooit eendracht en saamhorigheid is gebleken was het op dit moment in de geschiedenis van UVS.”
Prachtig vindt Piet Kruit het dat voormalige spelers de jeugd trainen en dat Gerard Désar nog steeds een groep pupillen onder zijn hoede neemt. De jeugd van toen en de jeugd van nu verschillen van elkaar, dat weet Kruit ook: ,,Tegenwoordig is er zoveel te doen voor de jeugd. In mijn tijd was dat anders. Toen wij in 1974 het Jeugdhonk, onder leiding van jeugdcommissielid Jan Schreuder, bouwden, met dank aan al die UVS-ers die de handen uitstaken – deden wij dat om de jeugd op te vangen. In het jeugdhonk konden ze tafeltennissen, sjoelen, hun huiswerk maken en met elkaar praten. Nu gaat de jeugd na een wedstrijd naar huis. Die veranderingen moeten we accepteren en leren er mee om te gaan. Dat lukt.”
Er zijn warme woorden voor Gé Noorlander, de bouwer: ,,Hij heeft, toen het moeilijk werd bij de bouw, veel gedaan bij de tot standkoming van het jeugdhonk. Hij zei ‘Jongens, ik help jullie, ik heb vroeger bij UVS gevoetbald, dat was een heerlijke tijd. Daar doe ik nu wat voor terug’. Mooi, hè.”
Willem van Loef (elftalleider), Wally van Schoten (trainer), Piet van Putten (rechtsbuiten), Wijnand Sloos (doelman), Piet blijft namen noemen van mensen die UVS gemaakt hebben en de club trouw bleven. Jan en Aad Koren en – eerder – hun vader Jan-Willem, Jan Verver, Bart Lardée, Jan Leget, Wim van Polanen. Allemaal mensen naar Piets hart. Hij wil nog speciaal Jan en Jacques Verkuylen noemen. Mannen met een echt UVS-hart, die de club steunden waar dat mogelijk was, onder meer met een meerdaagse training op het KNVB-complex in Zeist. ,,Schitterende mensen, coryfeeën.” En: ,,UVS heeft altijd voortreffelijke secretarissen en penningmeesters gehad.”
De bouw van de nieuwe tribune heeft Piet Kruit helemaal gevolgd: ,,Een schitterend stuk werk, maar…ze zijn de leuningen vergeten. Ik moet de wedstrijden zittend op mijn rollator volgen. Dat houd ik hooguit een helft vol. Jacques Verkuylen zag me en zei: ‘Dit kan niet, Piet, zal ik je de tribune opdragen?’ Heb ik niet gedaan, natuurlijk.” En dan: ,,De gemeente Leiden zal de voetballers van vroeger, die de bejaarden zijn van vandaag, niet in de steek laten. De leuningen zullen er komen.”
Actuele foto’s en scans: J.P.Kranenburg
